Zacznijmy od tego, że zajmiemy się różnymi typami substratów ogrodniczych, które są do dyspozycji domowych hodowców. Napisaliśmy również dział o różnych rodzajach torfu. Podamy również kilka faktów o RHP, handlowej organizacji certyfikacyjnej. Posiadamy tyle informacji, że wszystkie one nie zmieszczą się w jednym artykule. W następnej części przyjrzymy się strukturze substratu ogrodniczego i różnym produktom, uzyskanym przy użyciu najróżniejszych metod wydobywania torfu. Oprócz tych wszystkich użytecznych informacji, udzielimy także kilka rad; jak ograniczyć choroby, zwiększyć zbiory oraz przedstawimy listę często zadawanych pytań (FAQ) i porad.
Nie każdy substrat ogrodniczy nadaje się do uprawy odmian szybko rosnących!
Zanim zajmiemy się szczegółowym objaśnianiem, jak powinien wyglądać właściwy substrat ogrodniczy, powinniśmy wyjaśnić sobie jedną rzecz: nie wszystkie substraty ogrodnicze nadają się do uprawy gatunków szybko rosnących. Powinno się wybierać substraty w zależności od tego, co będzie w nich uprawiane i długość uprawy. Trzy najważniejsze czynniki, które powinny być brane pod uwagę to: struktura, wcześniejsze nawożenie i pH.
Prawidłowe nawożenie i pH są niezwykle istotne dla zakończonia zbiorów sukcesem. Substrat ogrodniczy, wełna mineralna i włókna kokosowe (COCO) to trzy najważniejsze substraty dla roślin szybko rosnących. Dużą zaletą substratu ogrodniczego jest fakt, że łatwo się z nim pracuje. Substrat ten jest w dużej części biologiczny i naturalny, co wpływa na jego dużą popularność. Oprócz tego, jeżeli zastosujesz go w połączeniu z odżywkami CANNA, nie pozostaną w nim niemal żadne pozostałości, co oznacza, że można go bez problemów stosować kilka razy, jako substancję ulepszającą, a to bez szkodliwego wpływu na środowisko naturalne. Substrat ogrodniczy cieszy się sławą materiału „biologicznego” i „naturalnego”, choć nie jest to całkiem prawda, ponieważ często zawiera on opracowane cząsteczki perlitu i mineralne substancje odżywcze. Perlit o nieorganiczny materiał produkowany przemysłowo.
Historia torfu
Około 12000 lat p.n.e. języki lodowca ostatniego okresu epoki lodowcowej ustąpiły na północ i pozostawiły po sobie jałowy, piaszczysty teren. Wyrosła tutaj pierwsza wegetacja, która obumarła, a z niej powstała pierwsza cienka warstwa torfu, którą dziś znamy jako warstwę „ciemną”. Później miał miejsce długi okres wzrostu, przerwany przez krótką epokę lodowcową, około 6000 d 3000 lat p.n.e., w tym czasie uformowała się warstwa czarnego torfu. Następnie rozpoczął się nowy okres formowania, w trakcie którego mogła powstać warstwa torfu białego. Warstwa pośrednia pomiędzy białym i czarnym torfem nazywa się torf „szary”. Warstwa wierzchnia profilu jest formowana w sposób ciągły poprzez wyrost na małej powierzchni.
Mnóstwo dostępnych informacji
Torf to podstawa dla wszystkich substratów ogrodniczych. Torf pochodzi z miejsc, gdzie woda deszczowa zawiera małe ilości składników mineralnych i dlatego też zawiera małe ilości substancji odżywczych. Z tego powodu do substratu należy dodać wszystkie substancje odżywcze potrzebne do rozwoju rośliny. Można albo wykorzystać substancje odżywcze specjalnie przygotowane do substratów ogrodniczych, albo mieszanki biologiczne z alg, mączki z krwi, emulsji rybnej, krowiego obornika, mączki rogowej, mączki kostnej czy odchodów dżdżownic. Ponieważ torf wchłania również mikroelementy, częściowo także miedź, ważne jest, aby je również dodać. Ilość mikroelementów, które torf może wchłonąć, zależy od jego rodzaju. Torfowiec (spaghnum) wchłonie ich mniej niż na przykład torf ogrodowy.
Większość dostępnych w sklepach substratów ogrodniczych zawiera już substancje odżywcze i posiada zdrowy poziom kwasowości, co tworzy silny system korzeniowy i redukuje możliwe problemy z substancjami odżywczymi. Dużą zaletą substratu ogrodniczego jest fakt, że można z nim łatwo pracować. Następnym powodem, dla którego wielu ludzi wybiera właśnie substraty ogrodnicze jest to, że na przykład w porównaniu do wełny mineralnej i włókien kokosowych (COCO) istnieje tutaj długa tradycja stosowania tego substratu oraz wiele dostępnych informacji i doświadczeń na jego temat.
Różne rodzaje klasycznego torfowiska!
Istnieje wiele różnych rodzajów i odmian torfu. Wpływ na charakterystykę torfu ma między innymi to, z jakiej głębokości był wydobyty, sposób wydobycia i warunki klimatyczne danego regionu. Jeżeli spojrzymy na profil torfu z góry kopalni, wyróżnimy następujące typy torfu:
„Warstwa powierzchniowa”
„Warstwę powierzchniową” tworzy kilka wierzchnich decymetrów profilu torfowiska. Zgodnie z normą niemiecką, regulującą wydobycie torfu, warstwa ta powinna zostać położona z powrotem po tym jak zostanie wykopany biały i czarny torf, które znajdują się pod nią. Kiedy miejsca wydobycia torfu przeobraziły się w ziemię uprawną, zbytek torfu został zaorany głęboko do piaszczystej gleby aby się z nią dobrze wymieszał. Współcześnie możliwe jest uzyskanie pozwolenia na wykorzystanie „warstwy powierzchniowej” torfu do substratów ogrodniczych. Wadą tej warstwy jest fakt, że nie zawsze posiada ona homogeniczny skład.
Torf włóknisty
Nasiąka wodą aż do 10-12krotności swojej masy.
Warstwę tę tworzy młody, częściowo zbutwiały torfowiec, który może zatrzymać 10 - 12 razy więcej wody niż wynosi jego masa. Ma jasny kolor i prawie cały składa się z różnych rodzajów torfowca. Ponieważ warstwa tworzona przez torfowiec to stosunkowo młody materiał organiczny, rozkłada się dużo szybciej niż starsze rodzaje torfu. Pochodzi z Europy Północnej, współcześnie jest wykorzystywany przede wszystkim do droższych rodzajów substratów ogrodniczych.
Miał torfowy
Miał torfowy, podściółkę torfową czy pył torfowy pozyskuje się z wierzchu warstwy profilu torfowego. Produkt ten ma kolor jasnobrązowy i jest tylko lekko zbutwiały. Podściółka torfowa może zatrzymać nawet osiem razy więcej wody, niż wynosi jej masa. Absorpcja i uwalnianie wody trwają dłużej niż w warstwie torfowca. Podściółka torfowa jest dostarczana w trzech klasach jakości – bardzo dobra, normalna i zwyczajna – stopień jakości zależy od sposobu wydobycia. Torf najwyższej jakości jest wydobywany horyzontalnie tak, że stopniowo odkryje się warstwę po warstwie, następnie się je wysuszy i zbierze. Jest to najtańszy sposób. Przy większym wydobyciu torfu zwyczajnej jakości musi zostać użyty wertykalny sposób wydobywania.
„Szary” czy też niekiedy „kolorowy” torf zatrzymuje mniej wody
„Szary” lub również „kolorowy” torf jest wydobywany z warstwy pomiędzy czarnym a białym torfem. Warstwa ta jest bardziej zbutwiała niż torf biały, a jej kolor to coś pomiędzy torfem białym i czarnym. Torf „kolorowy” zatrzymuje mniej wody niż podściółka torfowa i warstwa tworzona przez torfowiec.
Torf ogrodniczy posiada stosunkowo niższą zawartość powietrza
Torf ogrodniczy to ważne źródło dla handlu substratami ogrodniczymi. Jest produkowany poprzez pozostawienie wilgotnego torfu czarnego do zamarznięcia. Jakość torfu ogrodowego zależy od tego, jak mocno został zamrożony. Zamrożenie czarnego torfu poprawia jego zdolność do zatrzymywania wody i ogranicza kurczliwość. Po wysuszeniu może on zatrzymać cztery razy więcej wody niż wnosi jego masa. Torf ogrodniczy jest ciemnobrązowy, co oznacza, że osiągnął już bardziej zaawansowane stadium rozkładu. Składa się z bardzo drobnych cząstek i dlatego może zatrzymywać tylko niewielką ilość powietrza.
Torf czarny
Nie jest odpowiedni do substratów ogrodniczych
Stary torf czarny z najniższych warstw nie jest odpowiedni do substratów ogrodniczych, ponieważ kiedy wyschnie jest bardzo kurczliwy, a z upływem czasu zmniejsza się jego zdolność do zatrzymywania wody. Kiedy zostanie dokładnie wysuszony, zrobi się z niego bardzo twardy torf (torf prasowany), który można używać jako opał.
Jak nie dopuścić do uszkodzenia rośliny
Wszystko zależy od substratu
Torf jest z natury stosunkowo kwaśny (pH 3,5 – 4,5), tym samym należy dodać wapnia, aby zwiększyć jego pH. Substraty ogrodnicze ze sklepów zawsze zawierają wapń. Ilość wapnia, który trzeba dodać, zależy od składu torfu. Na przykład do torfu ogrodowego trzeba zawsze dodać więcej wapnia niż do podściółki torfowej. Aby zwiększyć pH, do substratu ogrodniczego trzeba dodać średnio 5- 6 kg wapnia na metr sześcienny (1000 litrów). Po dodaniu wapnia potrwa kilka tygodni, zanim pH się ustabilizuje. Jeżeli nie dodasz żadnego wapnia lub wlaśnie za mało wapnia, rośliny przyjmą wysokie stężenie elementów takich jak mangan, żelazo i fosforan, co może prowadzić do przedawkowania substancji odżywczych. Stężenie aluminium może osiągnąć poziom toksyczny dla roślin, co spowoduje zgrubienie liści, co z kolei ograniczy przyjmowanie substancji odżywczych. Jeżeli pH substratu ogrodniczego jest zbyt niskie, po dodaniu 20 gramów wapnia (Dolocal) na 10 litrów wody, zostanie on podniesiony o jeden punkt. Właściwy stopień kwasowości substratu ogrodniczego jest między 5,2 i 6,2 stopnia. Wartości wyższe niż 6,2 mogą doprowadzić do tego, że fosforany będą odkładane w formie fosforanu wapnia, co spowoduje, że będzie on dla rośliny trudniej dostępny.
Czym jest znak jakości RHP?
Współcześnie dostępne na rynku substraty ogrodnicze bardzo różnią się jakością. W Holandii fundacja RHP nadzoruje zachowanie jakości i kontrole produktów, komponentów ziemnych, substratów ogrodniczych i substratów takich jak włókna kokosowe (coco), perlit, pumeks itd. Substraty i komponenty substratów, które posiadają znak jakości RHP to bezpieczne mieszanki (zawierają małą ilość chwastów i żadnych chorób), ale nie dają gwarancji zbiorów zakończonych sukcesem. Znak jakości RHP nie mówi nic o dokładnej strukturze i składzie chemicznym substratu ogrodniczego. Substraty ogrodnicze mogą się też bardzo różnić pod względem cenowym. Substraty ogrodnicze wyprodukowane z torfu ogrodowego są ogólnie tańsze niż substraty ze spulchnionego torfu białego, a prawdę mówiąc, najzwyklejsze rodzaje torfu białego są wielokrotnie droższe niż torfy bardzo dobrej jakości.
Jak uzyskać lepsze rezultaty
Po wcześniejszych badaniach równowagi w proporcjach wody i powietrza w substratach CANNA, CANNA przeprowadziła kilka praktycznych testów, do których użyła substratów ogrodniczych, wyprodukowanych z wysokiej jakości porowatego materiału podstawowego. Mieszanki te porównała z ulubionymi substratami ogrodniczymi zawierającymi perlit. Rośliny podzielono na dwie grupy, pierwsza grupa to substrat ogrodniczy zawierający perlit, a drugą połowę to bardziej spulchniony substrat. Klimat i substancje odżywcze były dla wszystkich roślin takie same. Po trzech tygodniach były widoczne znaczące różnice. Rośliny uprawiane w bardziej spulchnionych substratach wykazywały znacznie lepszy rozwój, były średnio dłuższe o 5 cm i miały potężniejsze pędy. W ciągu nocy miały mniej zwiędłych liści, co dowodzi, że roślina przyjmowała wodę również w ciemności, co jest niezbędnym założeniem dla optymalnego wzrostu i kwitnienia.
Rezultaty tych testów wskazują na to, że duża ilość powietrza w systemie korzeniowym odgrywa ważną rolę.